Duurzame scholing begint bij visie
Het is een herkenbaar patroon in veel scholen: het team voelt dat er “iets” nodig is. Er is behoefte aan nieuwe kennis, inspiratie, of gewoon even iets anders. Voor je het weet wordt er een interessante training geboekt of een studiedag georganiseerd. Op zich niks mis mee, leren is goed. Maar de vraag is: waarom dít onderwerp, op dit moment en met deze groep collega’s?
In de ideale situatie ontstaat een scholingsvraag niet willekeurig of ingegeven door de waan van de dag, maar organisch, als logisch gevolg van de ontwikkeling die de school als geheel doormaakt.
Scholing die echt raakt: verbonden met de visie
De kern is simpel én krachtig: goede scholing sluit aan bij waar je als team samen naartoe werkt. Je bent bijvoorbeeld als school bezig met het versterken van de doorgaande lijn in rekenen of met eigenaarschap van leerlingen. En hoe verhoud je je tot de visie uit het (bovenschoolse) koersplan? Dan komt de scholingsvraag vanzelf bovendrijven: “Wat hebben wij nog nodig om deze ontwikkeling goed te ondersteunen?”
Op die manier voorkom je dat trainingen losse flodders zijn. Je voorkomt dat kostbare tijd en geld worden ingezet op initiatieven die blijven zweven. En je voorkomt het frustrerende gevoel van versnippering, van “we doen alles half en niets echt goed.”
Leren dat beklijft: ook bij leerkrachten
Wat voor leerlingen geldt, geldt net zo goed voor leerkrachten: leren gebeurt het beste in een betekenisvolle context en wanneer het aansluit bij wat je al weet of doet.
Vergelijk het met effectief onderwijs voor kinderen. Daar werken we vanuit leerlijnen, thema’s, voorkennis en doelen. We zorgen voor samenhang en herhaling. Waarom zouden we voor teamontwikkeling iets anders doen?
Als professional leer je beter wanneer je leert in samenhang, vanuit een gedeelde visie en wanneer er ruimte is om te oefenen, te reflecteren en te borgen. Dat vraagt om keuzes durven maken als team. Niet alles tegelijk willen. Niet iedere wens direct omzetten in actie, maar eerst samen terug naar de basis:
Wat willen wij als school zijn? Wat hebben we nodig om daar te komen? En wat betekent dat voor ieders leerpad?
Parallelle processen: leren als team en leren van leerlingen
Het mooie is: de ontwikkelprocessen van leerkrachten en leerlingen lijken sterk op elkaar. Beide groepen leren het meest wanneer ze mogen ontdekken, ervaren, reflecteren en toepassen.
Daarom is het waardevol om als team regelmatig stil te staan bij vragen als:
- Wat leren wij eigenlijk met elkaar?
- Waar willen we in groeien als team?
- Wie heeft waar expertise in opgebouwd en kan dat delen?
- Hoe borgen we wat we geleerd hebben?
En misschien wel de belangrijkste: hoe creëren we als school ruimte om te blijven leren – net als onze leerlingen?
Blijven leren leren: ook voor onderwijsprofessionals
Het vak vraagt veel. Juist daarom is het belangrijk dat we blijven investeren in leren leren. Weten wat jij als professional nodig hebt, kunnen reflecteren op je handelen, weten hoe je feedback inzet en leren door te doen.
Dat is geen luxe, maar een noodzaak als we willen blijven werken aan duurzaam onderwijs. En dat hoeft niet groot of ingewikkeld. Het begint bij visie, bij focus, en bij de gezamenlijke keuze om scholing niet als losse activiteit te zien, maar als bouwsteen in het grotere geheel.
Tot slot
Dus voordat je de volgende training inplant, stel jezelf als team eens de vraag:
“Waar zijn we naar onderweg, en wat hebben we nodig om daar te komen?”
Dáár begint duurzame ontwikkeling.