Het geheim van rijm

Wat is het geheim van rijm? Uit onderzoek blijkt dat het fonologisch bewustzijn belangrijk is voor het leren lezen en spellen. Het fonologisch bewustzijn is het kunnen koppelen van klanken aan letters het vermogen om de klankstructuur van woorden te herkennen. Anders gezegd; het besef dat woorden uit losse klanken zijn opgebouwd en dat die klanken samen woorden vormen. Ritme en rijm helpen kinderen om klanken in woorden te onderscheiden en de klankstructuur van woorden te herkennen. Dit is essentieel voor de ontwikkeling van fonologisch bewustzijn. De herhaling van klanken in ritme en rijm helpt kinderen deze gemakkelijker te herkennen en te onthouden.

Kleuters kunnen vaak al op jonge leeftijd rijmen. Dit leren ze vooral door versjes en liedjes. Jonge kinderen hebben dus al het vermogen om met klanken om te gaan. Veel kinderen met dyslexie hebben moeite met het fonologisch bewustzijn. Daardoor zijn ze minder gevoelig voor rijm.

Hoe pak je het aan? Tips!

Het rijmproces gaat van het herkennen van rijmwoorden (passief) naar het zelf rijmen (actief).

• Al op jonge leeftijd kun je versjes voorlezen en liedjes zingen met kinderen, daardoor gaan ze rijmwoorden herkennen.
• Veel boekjes en liedjes zijn op rijm geschreven. Als kinderen een versje vaker hebben gehoord, kun je ze het laatste woord zelf aan laten vullen.
• Bij kleuters kun je al een woord noemen en vragen of ze daar een rijmwoord op kunnen bedenken. Begin met bekende, korte woordjes (bijvoorbeeld ‘’wat rijmt er op bos?’’). Een tussenstap is om opties te geven (bijvoorbeeld ‘’wat rijmt er op bos: boom of vos?’’).
• Er zijn verschillende rijmspelletjes en andere materialen ontwikkeld (bv. memory, domino, kwartet, loco). Het maakt niet uit als kinderen steeds hetzelfde spelletje willen doen. Kinderen houden van herhaling en door herhaling zullen ze succes ervaren en vertrouwen opbouwen.
• Het gebruiken van meerdere zintuigen tegelijk maakt dat automatisering sneller plaatsvindt. Het is daarom goed om naast auditief ook visueel te werken door woorden te ondersteunen met plaatjes.

Successen vieren!

Focus op plezier en gezelligheid. Begin met korte, gemakkelijke woorden. Dit geeft kinderen succeservaringen. Als iets leuk is en het lukt, wil je het vaker doen. Je raakt gemotiveerd en je interesse en nieuwsgierigheid worden gestimuleerd. Kinderen zullen dan zelf steeds meer proberen mee te doen. Geef complimenten op de inzet van kinderen. Ook onzinrijmwoorden zijn, zeker in het begin, prima!

Conclusie

Het geheim van rijm? Door naar rijmwoorden te luisteren, leren kinderen om klanken in woorden te onderscheiden en de klankstructuur van woorden te herkennen. Dit maakt het eenvoudiger om te leren lezen en spellen. Rijm en ritme maken taal vaak leuker en aantrekkelijker voor kinderen. Het verhoogt hun betrokkenheid, waardoor het leren wordt bevorderd.