5 mei in de klas: vieren en herdenken!
Op 5 mei vieren we in Nederland Bevrijdingsdag. Dit biedt scholen een mooie kans om binnen het burgerschapsonderwijs stil te staan bij vrijheid en democratie maar ook bij thema’s als discriminatie en antisemitisme. Hoe geef jij aandacht aan deze dag? Hier zijn enkele ideeën om 5 mei in de klas te behandelen.
- Bespreek de betekenis van vrijheid
Houd een klassengesprek over vrijheid. Wat betekent vrijheid voor de leerlingen? Zijn er plekken in de wereld waar mensen minder vrij zijn? Gebruik prikkelende vragen om leerlingen na te laten denken over de waarde van vrijheid en hoe het hun leven beïnvloedt, bijvoorbeeld: wat zou er gebeuren als niemand meer mag zeggen wat hij of zij vindt? Geef ze een creatieve opdracht, zoals het maken van een poster, gedicht of (strip)verhaal over wat vrijheid voor hen betekent. Dit helpt hen om op een persoonlijke manier verbinding te maken met het thema.
- Verhalen van de oorlog en bevrijding
Lezen of luisteren naar verhalen over de Tweede Wereldoorlog kan leerlingen helpen te begrijpen wat vrijheid betekent. Denk aan kinderboeken zoals Oorlogswinter van Jan Terlouw of voor jongere leerlingen Kinderen met een ster van Martine Letterie. Op Tweede Wereldoorlog – Kinderboeken.nl vind je er nog veel meer! Ook zijn er veel korte videofragmenten en indrukwekkende interviews met ooggetuigen op internet te vinden.
- Aandacht voor antisemitisme: toen en nu
Een belangrijk aspect van de Tweede Wereldoorlog is de Jodenvervolging. Bespreek met de klas hoe antisemitisme een rol speelde in de oorlog en hoe discriminatie en haat tegen Joodse mensen helaas nog steeds bestaan. Gebruik verhalen van overlevenden of bezoek online bronnen zoals de Anne Frank Stichting om inzicht te geven in deze geschiedenis.
- Betrokkenheid bij herdenken en vieren
Bespreek de Nationale Herdenking en de Bevrijdingsfestivals. Misschien is er in de buurt een activiteit waaraan de klas kan deelnemen, zoals een lokale herdenking of een kinderfestival. Veel informatie vind je op Voorlichting en onderwijs over de Tweede Wereldoorlog | Tweede Wereldoorlog | Rijksoverheid.nl
- Zelf verantwoordelijkheid nemen voor vrijheid
Bespreek met de leerlingen hoe zij zelf kunnen bijdragen aan een vrije en rechtvaardige samenleving. Maak het klein voor je leerlingen, bijvoorbeeld door te bespreken hoe ze met klasgenoten omgaan (ruzies oplossen, elkaar helpen, opstaan voor kinderen die worden gepest), of ze het eerlijk vinden als iemand voorgetrokken wordt, hoe ze omgaan met verschillen in mening of achtergrond. Jonge kinderen begrijpen vrijheid beter als ze ook snappen dat er regels zijn. Maak samen afspraken, zoals: “Wij zorgen goed voor elkaar.”, “Wij gebruiken lieve woorden.”, “Wij helpen elkaar als iemand iets niet kan.”
Door op 5 mei stil te staan bij vrijheid, discriminatie, antisemitisme krijgen leerlingen niet alleen inzicht in de geschiedenis, maar ook in hun eigen tijd. Het is een uitgelezen kans om burgerschapsvaardigheden te versterken!